Ζωζώ Νταλμάς - Μια ζωή σαν παραμύθι

 Του Γιάννη Μπαρδάκη*

Ένα παραμύθι είναι η ζωή και έτσι ήταν η ζωή μιας καλλονής, της Ζωής Σταυρίδου,  γνωστότερης ως Ζωζώς Νταλμάς. Μια ονειρώδης σύζευξη ζωής και μύθου. Όλα τα σενάρια  του παλιού ελληνικού κινηματογράφου συμπυκνωμένα σε μια ταινία.

Ανήμερα του Αγίου Σπυρίδωνα το 1905 γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη,  ένα κοριτσάκι με μεταξένια μαλλιά, από πατέρα Μακεδόνα από το Αηδονοχώρι Κοζάνης και μητέρα Πολίτισσα Τσερκέζα  της Λευκορωσίας.

Η οικογένεια διωγμένη από το μίσος των Νεότουρκων, έφθασε  στη Θεσσαλονίκη, ρίζωσε  στα προσφυγικά  και η 12 χρονη Ζωή άρχισε να σπουδάζει πιάνο, άρπα και φωνητική στο Ωδείο Γρεκού, ενώ παράλληλα παρακολουθούσε  μαθήματα χορού.

Το χωρίς γυρισμό ταξίδι ενός ρομαντικού

Του Γιάννη Μπαρδάκη*

«Αν είμαι ποιητής, ο αέρας της Ελλάδας μ’ έκανε», είχε πεί  ο αγωνιστής, ο σημαιοφόρος και οραματιστής της ιδέας της ελευθερίας των λαών, ο απολλώνειας ομορφιάς  λόρδος Βύρων.

Ο Σκωτ περιγράφοντας το κεφάλι του έλεγε: «Έμοιαζε με ωραίο αλαβάστρινο βάζο, που φωτίζεται από μια εσωτερική λάμπα».

     Η ιδέα λοιπόν της ελευθερίας  τελικά έφθειρε τη ζωή του, αφού οι έγνοιες του για τον αγώνα της Ελλάδας ήταν περισσότερες και πάνω από τη ποίηση και τον έρωτα.

   Άφησε τα ρόδινα παλάτια του στην Αγγλία και την Ιταλία και  αποφάσισε να βοηθήσει τον αγώνα. Διάλεξε χωρίς δεύτερη σκέψη το επικίνδυνο Μεσολόγγι που τόσφιγγε η Τουρκιά, για να ζήσει στερημένα και σκληρά και να διαθέσει όλο το χρήμα του και το κύρος του στη λευτεριά της Ελλάδας.

Το "Φαινόμενο" Έξοδος

 

Της Ακακίας Κορδόση*

  Διαπιστώνω συχνά με θλίψη μου πως η Έξοδος του Μεσολογγίου, ένα συγκλονιστικό γεγονός που έχει γίνει μόνο στην Ελλάδα, είναι άγνωστο στους Έλληνες. (Το γνωστό κλισέ «η Έξοδος του Μεσολογγίου» δεν λέει τίποτε – ηρωικές πράξεις έχουν γίνει σ΄ όλη την Ελλάδα). Και τους είναι άγνωστο, γιατί η πολιτεία δεν τους το έχει διδάξει στα σχολεία της, όχι στο μάθημα της ιστορίας αλλά σε ειδικό μάθημα ήθους, πολιτισμού και αξιοπρέπειας, που είχε την υποχρέωση να καθιερώσει.
Και απορροφημένη απ΄ τη διαχρονική της διχόνοια, δεν φρόντισε, από καταβολής Ελληνικού Κράτους, να συντηρήσει και στο εξωτερικό την τρομερή συγκίνηση που είχε προκαλέσει σ΄ όλο τον πολιτισμένο κόσμο η μοναδική αυτή περίπτωση, ώστε και εκεί να μην ξεχαστεί ποτέ. 

Το Μεγάλο Τέλος

«’Εν ονόματι της Αγίας Τριάδος»

Βλέποντες τόν εαυτόν μας, το στράτευμα καί τούς πολίτας εν γένει μικρούς και μεγάλους παρ΄ ελπίδαν υστερημένους από όλα τα κατεπείγοντα αναγκαία της ζωής πρό 40 ημέρας και ότι εκπληρώσαμεν τά χρέη μας ως πιστοί στρατιωται της πατρίδος εις την στενήν πολιορκίαν ταύτην και ότι, εάν μίαν ημέραν υπομείνωμεν περισσότερον, θέλομεν αποθάνει όρθιοι εις τούς δρόμους όλοι.
Θεωρούντες εκ του άλλου ότι μας εξέλιπεν κάθε ελπίς βοηθείας καί προμηθείας, τόσον από την θάλασσαν καθώς και από την ξηράν ώστε να δυνηθώμεν να βαστάξωμεν, ενώ ευρισκόμεθα νικηταί του εχθρου, αποφασίσαμεν ομοφώνως:

Κάθε ελεύθερος άνθρωπος είναι δημότης Μεσολογγίου

Του Λουκή Ακρίτα*

"......Κάθε ελεύθερος άνθρωπος είναι δημότης Μεσολογγίου. Όπου η θυσία καθαγιάζει την παρουσία μας στη ζωή, εκεί, πανάχραντο και ιερό, σαλεύει το Μεσολόγγι. Όπου η Αρετή υψώνεται, εγκαλλώπισμα και δικαίωση της εποποιίας των ανθρώπων,  εκεί υπάρχει το Μεσολόγγι. Όπου η παιδεία θεμελιώνει το ελεύθερο φρόνημα των πολιτών, εκεί απλώνεται, βάθρο και κρηπίδωμα, το Μεσολόγγι. Όπου απροσμέτρητη η Αγάπη πλάθει τις μήτρες της Ιστορίας, εκεί παραστέκει το Μεσολόγγι. Όπου ο άνθρωπος ανεβαίνει τα σκαλοπάτια του Θεού, εκεί ορθώνει το ανάστημά του ο φράχτης του Μεσολογγιού. Όπου οι Λαοί αναζητούν την πορεία του Μέλλοντος, από γενιά σε γενιά, με ακατάλυτο προγονικό δεσμό, εκεί προπορεύεται το Μεσολόγγι.

Παντού υπάρχει το Μεσολόγγι, ένδοξοι κάτοικοι μιας πολιτείας στεφανωμένης από τη Δόξα. Γιατί το Μεσολόγγι είναι για όλους τους Λαούς της Γης πράξη Ελευθερίας και κανόνας Αρετής...."

 *Απόσπασμα από τον πανηγυρικό λόγο που εκφώνησε στις Γιορτές Εξόδου 1964 

   ο υφυπουργός Παιδείας Λουκής Ακρίτας.

Οι λησμονημένοι της Ιστορίας

Της Βάσως Μπίσσα-Σταφυλάκη*

          Στην τραγωδία που ξετυλίχτηκε στο  Μεσολόγγι  απ’ το 1822 μέχρι και τον Απρίλιο του 1826 και που έμεινε  παγκόσμια γνωστή ως «Η Έξοδος  του Μεσολογγίου»,  κυριάρχησαν τρεις μορφές, τρεις μοναδικές προσωπικότητες,  τρία πρότυπα ανθρώπινων  χαρακτήρων. Ο Αθανάσιος Ραζηκότσικας, ο Ιωσήφ των Ρωγών και ο Χρήστος Καψάλης. Πρότυπα γιατί  ό,τι αποζητάει  κάθε άνθρωπος, χρήμα, εξουσία, ευτυχία, ζωή, τα κατέθεσαν ανεπιφύλακτα στο βωμό του υπέρτατου αγαθού της ελευθερίας  της πατρίδας.

Φιλέλληνες & Φιλελληνισμός

Της Παναγιώτας (Νάγιας) Δακαλάκη*

            Ο όρος φιλέλληνας  δεν είναι μια ονομασία που παραπέμπει μόνο στα χρόνια της Επανάστασης.

             Έχει τις ρίζες της πολύ βαθειά, στην εποχή ακόμη του Μεγάλου Αλεξάνδρου που του αποδόθηκε το όνομα φιλέλλην τόσο για τη συμμετοχή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες όσο και για τη βοήθεια που πρόσφερε στους Έλληνες στη διάρκεια των Περσικών Πολέμων.

Μεσολόγγι

                          
                                                                       Του Σταύρου Ι. Μπαλογιάννη*

Εκεί που στις τάπιες ηχούσαν κανόνια

πουλιά κελαηδούνε για την λευτεριά.

Στο χώμα σπαρμένο με κόκαλα ηρώων

λουλούδια ανθίζουν και βλέπουν ψηλά

σε ουράνια ανοιγμένα, που η δόξα προβάλλει

κρατώντας στεφάνια για Ελλήνων παιδιά

που ζουν μέχρι τώρα στα όπλα ζωσμένα

φυλάγοντας τείχη με βάγια στρωμένα

και κήπους ηρώων με δάφνης κλαδιά.

Ο Τύπος στην υπηρεσία της Ελληνικής Επανάστασης - Τα "Ελληνικά Χρονικά"

                                                                                             

                                                                         Της Ανδρονίκης Π. Χρυσάφη*

Η δύναμη των Media δεν είναι φαινόμενο της σύγχρονης εποχής. Ο «Τύπος» των παλαιότερων εποχών, δηλαδή το σύνολο των γραπτών κειμένων που κυκλοφορούσαν σε διευρυμένα ανθρώπινα σύνολα και πληροφορούσαν για τα γεγονότα, τα πρόσωπα που βρίσκονταν πίσω από τις πληροφορίες, οι επιμέρους λειτουργίες του Τύπου και η επίδραση που ασκούσε στον λαό, υπήρξαν μηχανισμοί που τέθηκαν σε λειτουργία στο σύγχρονο ελληνικό κράτος πριν ακόμα τη συγκρότησή του.

Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης ή ακόμα και πριν από αυτή, μεταφέρθηκαν στις επαναστατημένες περιοχές φορητά ή σύγχρονα τυπογραφεία, εκδόθηκαν χειρόγραφες εφημερίδες με αντιγραφείς, οργανώθηκε ταχυδρομείο, ενώ ακόμα και σε πολιορκημένες πόλεις κυκλοφόρησαν συνδρομητικές εφημερίδες μεγάλης εμβέλειας.

Τάκης Εμμανουήλ - Ένας Μεσολογγίτης "ωραίος ως έλληνας"

Του Γιάννη Μπαρδάκη*

     Ένας κοσμοπολίτης ηθοποιός, που αντίθετα με τον διακριτικό ιδιωτικό του βίο  αφού η ψυχή του καθρεφτίζονταν   στην ήρεμη θάλασσα της γενέθλιας πόλης, είχε έντονη  παρουσία   στα παγκόσμια δρώμενα της 7^ης τέχνης.

    Είδε το φως του ήλιου το 1933 στην ιερή πολιτεία των ηρώων, του λυρισμού και του μόχθου της λιμνοθάλασσας ως Παναγιώτης Εμμανουήλ.

     Δεδομένου ότι το ταλέντο του ανάβλυζε και η ομορφιά του ξεχείλιζε  τα ξένα ΜΜΕ του προσέδωσαν τον τίτλο «Ωραίος ως Έλληνας» κάνοντάς τον  εξώφυλλο στο παγκοσμίου φήμης περιοδικό  LIFE.

Ο Τύμβος των Αθανάτων - Ιδού το Μεσολόγγι

                                                                                   Του Αλτάνιου Κλεισοβίτη*

Το τι προσέφερε το Μεσολόγγι στο Αγώνα του Ελληνικού Έθνους για την απελευθέρωση είναι ένα γεγονός που δεν μπορούσε να αφήσει ασυγκίνητη την  Ελληνική Πολιτεία τουλάχιστον τον 19^ο αιώνα.  

Έτσι για να τιμήσει την ανάκτησή του  που  έγινε στις 2 Μαΐου 1829,  οργάνωσε στις 8   Μαΐου στην Αίγινα  μία πάνδημη τελετή κατά την οποία ο  Σπυρίδων Τρικούπης, γενικός γραμματέας της επικράτειας τότε,  εκφώνησε  βαρυσήμαντο  πανηγυρικό λόγο  που  συντάραξε τα αισθήματα  του  κυβερνήτη  Ιωάννη Καποδίστρια  ο οποίος κοινοποίησε διαταγή στην δεύτερη  παράγραφο της οποίας μεταξύ των άλλων  έλεγε : «Να συναχθώσιν  τα λείψανα των θυμάτων της Πολιορκίας και της Εξόδου και να προσδιορισθεί ο τόπος όπου πρέπει να εναποτεθώσιν».

Τον επόμενο χρόνο  ο Καποδίστριας επισκέφθηκε τιμητικά το Μεσολόγγι  και έδωσε εντολή να ιδρυθεί  «Ηρώον αφοσιούμενον εις  το Έθνος εις μνήμην των γενναίων υπερασπιστών του Σταυρού» το οποίο όμως δεν πρόλαβε να το δει ολοκληρωμένο διότι το 1831 δολοφονήθηκε. 

Οι υφάντρες του Αιτωλικού. Μια ιστορία που τέλειωσε

Της Μαιρίλης Χαραμή*

Μεσολόγγι-Αιτωλικό απόσταση περίπου 10 χιλιόμετρα. Σχετικά κοντά αν έχεις αυτοκίνητο. Αν δεν έχεις, βρίσκεις ποδήλατο, το πας στον ποδηλατά να σου το φουσκώσει και δεν δίνεις σημασία στη συμβουλή του: Καλλίτερα όχι με ποδήλατο στο Αιτωλικό. Μόνο από τον κεντρικό δρόμο πας εκεί και είναι πολύ επικίνδυνος.

Τρέχουν σαν τρελλοί...

Ψάχνεις απελπισμένα εναλλακτικές στο GPS του τηλεφώνου και... ω του θαύματος, εμφανίζεται δρομάκι παράλληλο με τον κεντρικό, πολλά υποσχόμενο. 

Το παίρνεις και μιαν ηλιόλουστη αλκυονίδα μέρα σαν αυτή, νοιώθεις το λιγότερο μοντέλο σε φωτογραφίες του Χάμιλτον!

Όχι δεν είναι απλά ένα παιδί...

                                                         

                                                                                     
                                                                                       Της Σοφίας Παπαηλιάδου*

Όχι, δεν είναι απλά ένα παιδί.
Όχι, δεν έπαιζε απλά και ξέφυγε.
Όχι, δεν ήταν μια κακή στιγμή.

Ήταν η βία που διδάχτηκε. Η βία στην οποία εκτέθηκε. Η βία από την οποία δεν το προστατεύσαμε απ’ όταν γεννήθηκε.
Ήταν η βία που έγινε το δεύτερο πετσί του και οι κλοτσιές σ’ ένα δύστυχο γατί, μοιάζουν κάτι “απλό”.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΑΣΙΜΑΣ - Το Πρώτο Σκαλί

Της  Ακακίας  Κορδόση^*

«Μα  εγώ θα γράψω μια λυπητερή μπαλάντα

για τους ποιητές άδοξοι πούναι»

            Οι  δύο αυτοί  στίχοι  απ’ το  ποίημα  του Καρυωτάκη «Μπαλάντα στους  ποιητές των αιώνων» μου φέρνουν στο μυαλό – ανάμεσα σε πολλές άλλες – και την περίπτωση ενός πρόωρα  χαμένου  ανθρώπου που δεν προλάβαμε να γνωρίσουμε – και ίσως ενός πρόωρα χαμένου  καλού ποιητή (τουλάχιστον απ’ ό,τι δείχνουν τα ποιήματά του, στη σύντομη ζωή του, πρόλαβε να γράψει) : Του Γιάννη  Καρασίμα. 

Σεβασμός στις Γιορτές Εξόδου

                                                                                Της  Ακακίας Κορδόση*

Επειδή πλησιάζει η ιερή επέτειος της Εξόδου κι επειδή βλέπω τα τελευταία χρόνια να αποφεύγεται – αναίτια – η καθιερωμένη πανελληνίως έκφραση «Γιορτές της Εξόδου του Μεσολογγίου» και ν’ αντικαθίσταται από κάθε είδους περίφραση, όπου οι «γιορτές» γίνονται «μνήμες», το «Μεσολόγγι» γίνεται «Ελεύθεροι πολιορκημένοι»  και η λέξη Έξοδος ….. κάποιες φορές να παραλείπεται, θα ’θελα να εκφράσω και δημοσίως τη μεγάλη μου ανησυχία για   την – καλοπροαίρετη ίσως – αυτή αυθαιρεσία.

 Οι μοναδικές στον κόσμο (όπως και το γεγονός που τις προκάλεσε) γιορτές αυτές έχουν ξεκινήσει και καθιερωθεί από τον λαό – άλλη μια ακόμη μοναδικότητα – εδώ και δυο σχεδόν αιώνες και δεν είναι δυνατόν ν’ αλλάξουν όνομα. 

Η λιμνοθάλασσα στην ποίηση του Κωστή Παλαμά

                                                                        Της Ελένης Πλακίδα*

Για να μιλήσει κανείς για έναν ποιητή σαν τον Παλαμά, σε μια τέτοια εκδήλωση, σε μία τέτοια πανηγυρική ώρα, θα χρειαζόταν ίσως η ευφράδεια ενός Αλκιβιάδη, φιλτραρισμένη από τον Πλάτωνα. Κι αυτό γιατί το έργο του Παλαμά, τέχνη μαζί και νόηση, αρχή πολιτισμού και ιστορίας, ψυχογραφία και κοινωνική απολογία, αγώνας για την κατάκτηση ανώτερων πνευματικών μορφών και πανανθρώπινων συμβόλων, ξεπερνά τα όρια μιας φιλοσοφίας περιτειχισμένης από δόγματα και τύπους. 

Από πού αρχίζουν και πού τελειώνουν τα σύνορα του παλαμικού κόσμου, ποιοι νόμοι τον ρυθμίζουν δείχνοντάς τον σε μία πλήρη ενότητα λαμπρό και αποθεωμένο στις φλόγες και τις ανταύγειες ενός πανθεϊστικού λυρισμού, δε μας έχουν πει ακόμη οι πολυάριθμοι ερευνητές του.

Ο προφητικός λόγος του "Προφήτη"

                                                                                  Της Ακακίας Κορδόση*

            Όταν περπατούσα  κάτω απ’ τους  άνθινους  θόλους  των είκοσι χρόνων (μην  προλαβαίνοντας – όπως κι όλοι –  να υποψιαστώ  πως θα ήταν  οι μοναδικοί  και  πόσο  γρήγορα  θα τους έχανα), είχα διαβάσει  ένα βιβλίο  που με είχε συγκινήσει βαθειά και – γι’ αυτό – ποτέ δεν ξέχασα :

            Ήταν ο «Προφήτης» του Χαλίλ  Γκιμπράν. 

            Ο «Προφήτης» ήταν – είναι –  ένα ποιητικό  πεζό,  ή ένα ποίημα χωρίς στίχους, ένα απόσταγμα  σοφίας και υπερβατικής αποκάλυψης. Κάτι  ανάμεσα  στην Επί του Όρους Ομιλία  και τη Γυναίκα  της Ζάκυνθος. 

ROCK 'N' ROLL ΣΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ ΜΕΣΩ ΤΟΥΡΛΙΔΑΣ ΚΑΙ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ.....

ΤΟ ΡΟΚ ΕΝ ΡΟΛ ΕΙΣΗΧΘΗ  ΣΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ

ΜΕΣΩ ΤΟΥΡΛΙΔΑΣ ΚΑΙ …ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΟ 1957

Του Αλτάνιου Κλεισοβίτη*

Το rock ’n’ roll ως μουσικό είδος έκανε ουσιαστικά την εμφάνισή του  στον κόσμο τη δεκαετία του ΄50.

Το 1956  ήταν η χρονιά  που  το γνώρισε  για πρώτη φορά η νεολαία  της Ελλάδας με το τραγούδι Rock Around The Clock (Bill Haley & The Comets)  ενώ από το καλοκαίρι του 1957 άρχισε  πλέον και να το χορεύει.

Δίσκοι του πικάπ άρχισαν κυκλοφορούν  με δεκάδες  τραγούδια  - Maybelenne (Chuck Berry,1955), Tutti Frutti (Little Richard,1955), Blue Suede Shoes (Carl Perkins,1955), Heartbreak Hotel (Elvis Presley,1956) – ενώ  τα blue jeans, τα ρεβέρ, οι  μυτερές φαβορίτες και  οι γρήγορες κούρσες  και μοτοσυκλέτες  έδωσαν  άλλο χρώμα στη νεανική κουλτούρα.

Επρόκειτο για μια  έκρηξη νεανικής αλλαγής που είχε σαν βάση το rock’n’roll.

Η καθιέρωση των Γιορτών Εξόδου

                                                                                   Του Αλτάνιου Κλεισοβίτη *

Το εκπληκτικό και ανεπανάληπτο γεγονός της θυσίας των Μεσολογγιτών, του θαύματος της ανδρείας των, της αυταπάρνησης των γερόντων, της  αξιοπρέπειας των γυναικών και  της αλληλεγγύης των φιλελλήνων ζωντανεύει  κάθε χρόνο υπό τον βαρύτιμο τίτλο «Γιορτές Εξόδου».

Ο εορτασμός αυτός,    στον  οποίο συμμετέχει ο Πολιτειακός Άρχοντας και η ανώτατη πολιτική, εκκλησιαστική, πνευματική και στρατιωτική ηγεσία  της χώρας, είναι ίσως μοναδικός  στον κόσμο όλο. Πρώτον γιατί ξεκίνησε αυτόβουλα από τους συγγενείς των πεσόντων στην Έξοδο και δεν επιβλήθηκε από το κράτος, δεύτερον γιατί πραγματοποιείται σε ώρα νυκτερινή και τρίτον γιατί γίνεται με βήμα πολύ αργό – σε ένδειξη πένθους – και με μπάντες που παιανίζουν πένθιμα εμβατήρια.

Μέρες…..

Του Βαγγέλη Σακέλλιου*

                                                           

                   

……Μια χαρακιά εδώ, μια λέξη εκεί,

 φωτογραφίες απαχθέντων χαμογέλων.

Σημάδια που, εν τέλει, θα σβηστούν

στα χρόνια που κυλούν όπως κυλούν τα χρόνια….

                                                 Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Αστικά Ερείπια

Ι) Η φίλη μου η Κατερίνα, κοσμοπολίτισσα, ταξιδεμένη και διψασμένη για ζωή ήταν απόλυτη : «Η Ρώσικη ψυχή είναι πάντα βαθιά. Οδύνη και ωδίνες μια τέλεια ενδοσκόπηση. Δες για παράδειγμα τους ήρωες του Ντοστογιέφσκι. Ή, ακόμα, την πικρή γεύση που οι στιγμές απώλειας χαρίζουν στον Τσέχωφ. Ακόμα και τώρα. Ιδίως τώρα…»

Δειλινά λουσμένα στην κόκκινη αχλύ τους

Της Ακακίας Κορδόση*

Εμείς  που γεννηθήκαμε  σ’ ετούτο  τον τόπο,  που δεθήκαμε  με την τύχη του και πικραινόμαστε για το ξεθώριασμα  της παλιάς λάμψης του,  δεν πρέπει  να είμαστε απόλυτοι.

 Το Μεσολόγγι  φθάρθηκε  βέβαια και ξεχάστηκε, δεν πέθανε  όμως. 

"Της Aναπόλησης και της Καρτερίας"

*Της Γιώτας Γουβέλη

Με τη φίλη μου τη Φωφώ μοιραζόμαστε ακριβές αναμνήσεις από τα χρόνια της αθωότητας, συντοπίτισσες και συγκάτοικοι στα φοιτητικά μας χρόνια σε ένα δυαράκι του Ζωγράφου, γεμάτο όνειρα και προσδοκίες και σχέδια για τη ζωή που ανοιγόταν μπροστά μας.

Η μοίρα όμως ύφαινε ένα ύπουλο σχέδιο για τη φίλη μου. Πριν δυο χρόνια διαγνώστηκε με τη νόσο του κινητικού νευρώνα, που έγινε παγκοσμίως γνωστή μέσω του Στίβεν Χόκινγκ. Σε αντίθεση όμως με τον ομοιοπαθή της διάσημο φυσικό, καμιά διασημότητα δεν λαμπρύνει την κατάσταση της Φωφώς.