Σάββατο 26 Μαΐου 2018

ΜΙΧΑΗΛ ΜΗΤΣΑΚΗΣ : Ο ξεχασμένος στυλίστας του λόγου


Της Ακακίας Κορδόση*

  Σε μια εποχή που όποιος ξέρει να πιάνει στο χέρι γραφίδα, ή να υπαγορεύει σε κάποιον που ξέρει, μπορεί να «βγάλει» βιβλίο και να βρει κι αναγνωστικό κοινό, αρκεί νάχει ένα «επώνυμο» ή νάχει γίνει γνωστός – ακόμα και σαν δολοφόνος-, που να βρεθεί αλήθεια, καιρός για ξεχασμένους δημιουργούς, για συγγραφείς που τους φέρθηκε άσχημα ακόμα και η εποχή τους !! 

Τετάρτη 23 Μαΐου 2018

Ιάπωνες δημιουργοί για τη μοναξιά

Της Ηλιοστάλακτης Θούα *

  Ιάπωνες δημιουργοί έχουν κατακτήσει το δυτικό κοινό τα τελευταία χρόνια με έργα μεγάλης  απήχησης, αποσπώντας βραβεία σε διεθνούς αναγνώρισης διαγωνισμούς, φέρνοντάς μας σε επαφή με τον πολιτισμό τους και προτείνοντας μια διαφορετική ερμηνευτική ματιά του δικού μας πολιτισμού. 
  Μέσα από τα έργα τους κατορθώνουν να μιλήσουν για την καθημερινότητα του ανθρώπου στον δυτικό κόσμο με μια ιδιότυπη ευαισθησία και σε βάθος το οποίο δεν συναντάμε συχνά σε έργα  αντίστοιχης ευρείας απήχησης δυτικών καλλιτεχνών. Με πολύ λιτό σενάριο, με λυρική μουσική  επένδυση ή απλά  με βουβές ποιητικές εικόνες, αγγίζουν το συναίσθημα και αναλύουν σε σπάνιο  βάθος τους ήρωές τους, οι οποίοι είναι άνθρωποι απλοί που παρουσιάζονται σε στιγμές της καθημερινής  ζωής τους. 
  Πρόκειται για έργα Ιαπώνων δημιουργών που έχουν κατακτήσει τον δυτικό  κόσμο: Μέγα βραβείο  στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα  του 60ου Φεστιβάλ Καννών για την ταινία «Πληγωμένο  Δάσος»  της Ναόμι Καβάσε, Όσκαρ καλύτερης ταινίας κινουμένων σχεδίων στο Χαγιάο Μιγιαζάκι ,δημιουργό του «Ταξιδιού στην Χώρα των Θαυμάτων» και του «Κινούμενου Κάστρου» κ.α. Η «αλεξιθυμία» της σύγχρονης δυτικής κοινωνίας που χαρακτηρίζεται από μηχανιστικό τρόπο αντίληψης των συναισθημάτων («Δεν κάνω λάθος. Ο πάγος είναι κρύος, τα  τριαντάφυλλα  κόκκινα. Είμαι ερωτευμένη», στο «Σπούτνικ Αγαπημένη» του Χαρούκι Μουρακάμι), δυσκολία στην κατανόηση  και εκφορά τους, υπερτροφία της λογικής, αίσθηση ασημαντότητας και συναισθηματικό κενό, εξωθεί σε μια σουρεαλιστική σύλληψη των φορτισμένων καταστάσεων. 
  Η βουβότητα του εσωτερικού κόσμου και η επακόλουθη μοναξιά βυθίζουν σε άφατο πόνο τους ήρωες, οι οποίοι βρίσκουν την δύναμη να παραμερίζουν τα συναισθήματά τους, να συνεχίζουν να ανταποκρίνονται στον ρόλο τους, να θέτουν στόχους, να καταφεύγουν σε μαγικές πηγές δύναμης και, στο πλαίσιο μιας απαιτητικής καθημερινότητας, να ισορροπούν  συνεχώς στα άκρα. 
  Η οπτική του αφηγητή είναι διακριτική, ευγενική, δεν «αγγίζει» τους ήρωές του, δεν τους κρίνει, δεν τονίζει ούτε κρύβει τις πτυχές τους. 
  Εγωιστές, ωραιοπαθείς και δυσμορφοβικοί, εκμεταλλευτές όσο και δοτικοί, απλοί και πολύπτυχοι, δίνουν μια τυφλή μάχη με την καθημερινότητα. Η οπτική των Ιαπώνων δημιουργών φαίνεται να προσθέτει στην θεώρηση της μοναχικότητας του ανθρώπου καθώς τα έργα τους αποδίδουν το υπαρξιακό κενό, σε αντίθεση όμως με αντίστοιχα έργα δυτικών σύγχρονων καλλιτεχνών, δεν αρνούνται να αφήσουν την λύση να φανεί. Μέσα στην απόγνωση των ηρώων η ροή της ιστορίας αρκεί για να υποδείξει ότι η απόλυτη μοναξιά δεν είναι ανίκητη. Ισχυροί δεσμοί δημιουργούνται  ανάμεσα στους ανθρώπους πίσω από τις λέξεις και τους ρόλους, απλώς με το πέρασμα του χρόνου. Η επικοινωνία είναι βαθιά και αναπόφευκτη για τους ήρωες, ακόμα κι αν αυτοί επιμένουν να μένουν  μόνοι στο πένθος τους, στην προσωπική τους αίσθηση αναξιότητας ή απλά στον αγώνα της  καθημερινής επιβίωσης. Και τότε για λίγες στιγμές, η ζωή αναδεικνύεται λυρικά όμορφη, αφήνοντας  τον θεατή συγκινημένο. 
*Η  Ηλιοστάλακτη Θούα  είναι Νομικός



Σάββατο 19 Μαΐου 2018

ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - Εμβληματικός στοχαστής του 20ου αιώνα




 Του Γιώργου Ν. Οικονόμου*


Το έργο του Κορνήλιου Καστοριάδη (1922-1997), ενός από τους σημαντικότερους στοχαστές του 20ου αιώνα, εξακολουθεί να αποτελεί πηγή συζητήσεων, κριτικών αναγνώσεων και εμπνεύσεων.
Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, διότι το έργο του, πολυσχιδές και πολυπρισματικό, άνοιξε νέους ριζοσπαστικούς δρόμους στη φιλοσοφία, στην κοινωνική και πολιτική θεωρία, στην ψυχανάλυση και στην πολιτική. 

Τετάρτη 16 Μαΐου 2018

Η "Έξοδος" με τη ματιά του σύγχρονου ταξιδιώτη

Της Μάρως Βαμβουνάκη*
    … Αποβιβάστηκε  στον  σταθμό μιας άγνωστης πόλης. Φόρεσε το σακάκι του γιατί έπιασε ψύχρα, φορτώθηκε τα πράγματά του και ξεκίνησε να βαδίζει. Περπάτησε στην τύχη δρόμους και δρόμους αναζητώντας το κέντρο της. Βρέθηκε μπρος στο κιγκλίδωμα ενός μεγάλου δημόσιου κήπου. Μια παράξενη σιγαλιά τον μαγνήτιζε να μπει μέσα. Η αλλόκοτη σιγαλιά του κήπου. Μπήκε,  προχώρησε  στη δροσιά. Δεν ήταν κήπος, ήταν κοιμητήριο. 

Σάββατο 12 Μαΐου 2018

Ο Μάης του ‘68


Της Δώρας Κυριαζή*
   
  Μάιος του ΄68. Γαλλία, εξέγερση. 
Ένας κοινωνικός ξεσηκωμός, μια τεράστια συλλογική εμπειρία ελευθερίας, που, ό,τι κι αν κάνουμε, ό,τι κι αν πούμε, όμοια της δεν προέκυψε ξανά για ολόκληρη πεντηκονταετία.  
Η δεκαετία του ΄60 χαρακτηρίστηκε από αλλαγές στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, αντιπολεμικές διαδηλώσεις για τον πόλεμο στο Βιετνάμ, τα «παιδιά των λουλουδιών», την ελευθερία της έκφρασης, την ποπ μουσική της δυτικής ακτής, τη free jazz  και το νουβό ρομάν, τη νουβέλ Βαγκ και τις μίνι φούστες.

Τετάρτη 9 Μαΐου 2018

Η Νεκρή Φύση στη Ζωγραφική


Του Αποστόλη Μπλίκα*
  Όλοι οι μεγάλοι ζωγράφοι, του παρελθόντος και σύγχρονοι, ξεκίνησαν να  ζωγραφίζουν  τα αντικείμενα  του σπιτιού,  για να καταλήξουν  στη συνέχεια  στον «εσωτερικό τους  κόσμο». 
  Ο Καραβάτζο ξεκίνησε να ζωγραφίζει νεκρές φύσεις κι απέδωσε στη συνέχεια  καλύτερα από κάθε άλλον τη νεκρή φύση με το γυμνό. Ο Ζαν Μπαπτίστ Σιμεόν Σαρντέν (Chardin) ζωγράφισε τα αγαθά της γης και των χωρικών με ιδιαίτερη  επιτυχία, όπως κι ο Βελάσκεθ με τον αξεπέραστο Γκόγια

Σάββατο 5 Μαΐου 2018

Τα πάρτυ της δεκαετίας του ΄60


Του Αλτάνιου Κλεισοβίτη*

Την περίοδο της δεκαετίας του ΄60 - μαθητής εγώ τότε -  στις ονομαστικές, κατά κανόνα, εορτές, τα πάρτυ ήταν ένα  πολύ συνηθισμένο γεγονός, το οποίο γινότανε πιο έντονο   κατά την περίοδο των Χριστουγεννιάτικων,  Πασχαλινών  ή καλοκαιρινών διακοπών που οι φοιτητές ερχόντουσαν από τις πόλεις όπου σπούδαζαν οπότε ο αριθμός των  πάρτυ  πολλαπλασιάζονταν.

Δεν χρειάζονταν άλλωστε και καμιά ιδιαίτερη προετοιμασία για να γίνουν.

Τετάρτη 2 Μαΐου 2018

ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΓΑΠΗΤΟΣ (1865-1940) - Ένας παλιός Καραγκιοζοπαίχτης από το Νιοχώρι

                                                        
    
                                                              *Του Μιχάλη Βαλλιανάτου
   
   Όσο κι αν ο Καραγκιόζης είναι ένα θέμα ρετρό, δηλαδή ένα πτώμα ή όπως θά’λεγε ο ποιητής Κατσαρός «καλός, για τσάγια και σαπφείρους», δεν παύει ακριβώς σαν πτώμα που είναι ή σαν φωτογραφία να μας δηλώνει ότι κάποτε υπήρξε ζωντανός, καθημερινός, λειτουργικός. Κάτι δηλαδή, σαν τα ρεμπέτικα, το ΕΑΜ, το Πολυτεχνείο ή τη Μακρόνησο.